Jednym ze sposobów uzdatniania wody jest jej dezynfekcja. W czasie tego procesu następuje redukcja mikroorganizmów w wodzie, które są potencjalnie chorobotwórcze i mogą stanowić zagrożenie. W czasie dezynfekcji dochodzi do usunięcia lub unieszkodliwienia chorobotwórczych organizmów. Co więcej, procesowi dezynfekcji podlegają zarówno rozwinięte formy tych organizmów, jak i zarodniki. Efektem jest zupełne zniszczenie zanieczyszczeń biologicznych lub zahamowanie ich wzrostu bądź możliwości reprodukcyjnych.
Metody dezynfekcji wody
Wybór metody dezynfekcji wody ma znaczenie dla skuteczności uzdatniania. Trzeba jednak pamiętać, że rodzaj procesu dezynfekowania musi być też odpowiednio dopasowany np. do źródła wody i jej przeznaczenia. Inaczej stosuje się efektywną dezynfekcję wody basenowej, inaczej uzdatnia się wodę ze studni itd. Zanim podejmie się decyzje o wyborze konkretnej metody trzeba też przeprowadzić badanie wody, które da obraz tego, z jakimi rzeczywiście zagrożeniami ma się do czynienia. Przedstawiamy poniżej najbardziej powszechne metody dezynfekcji wody wraz z wyjaśnieniem, kiedy i dlaczego sprawdzą się najbardziej.
Chlorowanie
To najbardziej powszechna praktyka związana z dezynfekcją wody. Stosowana jest powszechnie przez wodociągi dostarczające wodę do gospodarstw domowych, na basenach, pływalniach, a także w przemyśle spożywczym. Ogólnie rzecz biorąc, chlorowaniem można nazwać wszelkie metody dezynfekowania wody związkami chloru. Chlorowanie wody może odbywać się za pomocą tzw. dwutlenku chloru, czyli gazu świetnie rozpuszczającego się w wodzie czy aktywnego chloru, który powstaje w wyniku reakcji chloru w postaci gazowej z wodorotlenkiem sodu. Z kolei na elektrolitycznym wytwarzaniu chloru bazuje elektrolizer Selcoperm. Dlaczego w tym wszystkim bierze udział akurat chlor? Jest to pierwiastek o silnych właściwościach utleniających. W wyniku jego działania następuje bowiem oksydacja, czyli łączenie się związków chemicznych z tlenem, co przyczynia się do uszkodzenie patogenów. Uszkodzeniu ulegają między innymi błony komórkowe, z także enzymy niezbędne do procesów metabolicznych — takie enzymobójcze działanie ma chlorowodór i kwas podchlorawy. W rezultacie patogeny umierają.
Chlorowanie a glony
Czy chlorowanie wody będzie skuteczne, jeśli znajdują się w niej glony? W branży uzdatniania stosuje się specjalny rodzaj chlorowania właśnie w przypadku, kiedy woda pełna jest glonów i biofilmu. Mowa o chlorowaniu szokowym. Stosuje się wówczas zwiększone dawki środków chlorowych. Dobrze sprawdzają się specjalne granulaty i tabletki. Dzięki temu, że dochodzi do gwałtownego wzrostu ilości chloru w wodzie, można pozbyć się i patogenów, i sprawić, że woda będzie krystalicznie czysta, a nie zielona i mętna. Chlorowanie szokowe może być stosowane w wodzie basenowej, jednak trzeba wówczas pamiętać o bezpieczeństwie osób korzystających z basenu. Rekomenduje się przerwę w korzystaniu z basenu trwającą przynajmniej kilka godzin. Przed ponownym dopuszczeniem do korzystania przeprowadza się kolejne badanie wody, aby określić aktualny poziom chloru i potwierdzić bezpieczeństwo zdezynfekowanej wody dla zdrowia.
Chlorowanie doraźne
Oprócz tabletek i granulek, w sytuacji kiedy chlorowanie nie jest przeprowadzane w sposób ciągły, dobrze sprawdzają się generatory chloru. Przykładem jest generator dwutlenku chloru Oxiperm, który świetnie radzi sobie w przypadku zabezpieczania obiegów wód chłodzących czy w dezynfekcji wody używanej w przemyśle spożywczym. Skutecznie usuwa bakterie Legionella, bytujące w ciepłej wodzie z niską dynamiką przepływu. Z kolei przepływ dezynfekujących substancji chemicznych jest ściśle kontrolowany poprzez układy kontroli dozowania.
Filtracja membranowa
Sposobem na dezynfekcję jest też zastosowanie procesu odwróconej osmozy. Ten sposób filtracji, który polega na zastosowaniu półprzepuszczalnej membrany i wykorzystaniu odpowiedniego ciśnienia, powoduje wyodrębnienie z wody patogenów — nawet tych, których rozmiary są oscylują w granicach zaledwie 0,0005 mikrona. Odwrócona osmoza stosowana jest z powodzeniem i w domowych filtrach kuchennych, i w dużych stacjach uzdatniania na cele przemysłowe.
Ozonowanie
Ozonowanie polega na wprowadzeniu czystego ozonu (O3) do wody w celu eliminacji mikroorganizmów, wirusów, bakterii i innych zanieczyszczeń organicznych. Ozon ma silne działanie oksydacyjne, które powoduje szybkie inaktywowanie szkodliwych patogenów i utlenianie zanieczyszczeń w wodzie. Dezynfekcja wody za pomocą ozonowania uznawana jest za jedną z najbardziej skutecznych. Skuteczność dezynfekcji wody ozonem ocenia się w pewnych warunkach nawet na wyższą, niż chlorowanie. Podobnie jak chlor, ozon bardzo dobrze utlenia związki pochodzenia organicznego, w tym wszelkie drobnoustroje, grzyby i wirusy, doskonale więc pozwala na pozbycie się z niej zanieczyszczeń biologicznych. Ozonowanie wody zabijając większość bakterii zapewnia bezpieczeństwo wody pitnej. Sam ozon też nie stanowi zagrożenia — szybko się rozpada, a ewentualne problemy natury oddechowej występują w praktyce tylko przy dezynfekcji powietrza, nie wody — właśnie ze względu na fakt, że ozon rozpuszcza się w niej już w ciągu kilku minut. Oprócz efektów bakterio- i wirusobójczych, ozon utlenia rozpuszczone w wodzie żelazo i mangan, co też może być pożądane, w przypadku, kiedy w wodzie znajduje się zbyt wiele tych pierwiastków.
Ścieki a ozonowanie
Korzyści z ozonowania czerpie nie tylko woda pitna. Ozonem potraktowane mogą być również ścieki przemysłowe. Dzięki temu ze ścieków usuwane są fenole, siarczki, redukowane jest stężenie substancji organicznych, które mogą minimalizować poziom tlenu rozpuszczonego w wodzie, a przez to negatywnie wpłynąć na środowisko i powodować skutki natury prawnej.
Promieniowanie UV
Dezynfekcja za pomocą promieniowania ultrafioletowego (w skrócie dezynfekcja UV) to nic innego jak wykorzystanie promieniowania UV-C o odpowiedniej długości fali (w zakresie 200-280 nm). Fale UV atakują strukturę genetyczną mikroorganizmów, co powoduje ich uszkodzenie uniemożliwiające namnażanie się. Efekt? Promieniowanie zabija bakterie, wirusy, glony i grzyby niszcząc ich DNA. Technologia UV może być stosowana do prawie wszystkich rodzajów wody, nie pozostawia produktów ubocznych oraz nie wpływa na smak i jakość wody. Dezynfekcja promieniowaniem UV nie wymaga stosowania żadnych chemikaliów ani dodatków do wody, co oznacza, że nie powoduje powstawania ubocznych produktów dezynfekcji ani zwiększonego ryzyka występowania substancji chemicznych. To jednak, na co trzeba zwrócić szczególną uwagę, to fakt, że efektywność dezynfekcji promieniowaniem UV zależy od wielu czynników, takich jak intensywność samego promieniowania, ale też czas ekspozycji i przejrzystość wody. Dlatego ważne jest, aby dobrze dobrać urządzenie dezynfekujące UV do konkretnego zastosowania.
Dobór metody dezynfekowania wody zależy od różnych czynników, które uwzględniają skuteczność dezynfekcji, rodzaje zanieczyszczeń w wodzie, dostępność środków dezynfekcyjnych, koszty, oraz wymagania zdrowotne i środowiskowe. Należy uwzględnić, czy w wodzie są obecne związki chemiczne, które mogą wpływać na skuteczność danej metody dezynfekcji lub powodować powstawanie niepożądanych produktów ubocznych. Chlorowanie szokowe wymaga zazwyczaj tego, by woda miała określone pH. Rodzaj zbiornika i prędkość przepływu wody również mogą mieć znaczenie. Do wód stojących lub gdzie nie jest wymagana ciągłość dezynfekcji, sprawdzają się generatory chloru. Trzeba też wybrać metodę, która jest technicznie wykonalna i ekonomicznie opłacalna. Jednocześnie na względzie trzeba mieć rzecz jasna normy jakości wody tak, aby nie narazić się na odpowiedzialność karną za narażanie zdrowia. Zapraszamy wszystkim zainteresowanych do kontaktu. Jako profesjonaliści postaramy się doradzić optymalne rozwiązanie, dostosowane do Państwa potrzeb.
