Czym jest odżelazianie wody?

Zażelazienie wody ma miejsce wtedy, kiedy zawartość żelaza w niej jest bardzo duża. Wysokie stężenie żelaza w wodzie, przekraczające bezpieczną dawkę, może zaszkodzić. Wpływa wówczas nie tylko na pogorszenie zdrowia, ale też przysparza wielu problemów natury technicznej, np. w instalacji hydraulicznej. Nadmiar żelaza w wodzie może być uciążliwy pod względem praktycznym, zmieniając np. jakość ubrań pranych w wodzie ze zbyt dużą zawartością żelaza. Czym zatem jest odżelazianie wody i dlaczego przyczynia się do poprawy jakości wody?

Skąd bierze się żelazo w wodzie?

Żelazo w wodzie jest w niej stałym, naturalnie występującym elementem, ale również może się tam przedostawać z innych źródeł.

1. Przede wszystkim jest jednym z najbardziej znanych składników samej skorupy ziemskiej, gdzie jego ogólną zawartość szacuje się na około 6%. Jest składnikiem wielu minerałów, takich jak hematyt czerwony, magnetyt czarny, piryt czy żelazo rodzime. Na terenie naszego kraju, szczególnie w okolicach Suwałk, znajdują się rudy żelaza, zarówno o genezie osadowej, jak i magmowej. Osadowe złoża żelaza występują w postaci tzw. piasków żelazistych, a głębiej osadzone są magmowe rudy tytano-magnetytowe. Przemysłowe wydobywanie żelaza w Polsce nie jest praktykowane, nie da się jednak zaprzeczyć istnieniu takich złóż.
2. Wspomniany pierwiastek występuje w glebach i wodach słodkich pod postacią humianów, czyli związków będących mieszaniną wodorotlenków żelaza. Humiany powstają między innymi w wyniku oddziaływania kwasów humusowych na rozpuszczalne sole alkaliczne. W wyniku zachodzących reakcji chemicznych obserwuje się podwyższone stężenie żelaza w wodach bagiennych oraz wodach gruntowych o niskim pH i niskiej zawartości rozpuszczonego tlenu.
3. Zażelaziona woda może być efektem rozpuszczania zanieczyszczeń z powietrza i ziemi, np. w przypadku kiedy woda deszczowa, spadając na powierzchnię, rozpuszcza organiczne i nieorganiczne substancje, przenosząc je do rzek, jezior czy innych zbiorników.
4. Żelazo może też występować w wodzie gruntowej pod postacią rozpuszczonych soli nieorganicznych, np. siarczanów żelaza, które znajdują się w wodzie naturalnie lub być wynikiem działalności człowieka. Przykładem tej drugiej sytuacji może być celowe stosowanie siarczanów przez rolników w przypadku konieczności zakwaszenia gleby pod rośliny kwasolubne lub stosowanie soli nieorganicznych przez ogrodników, którzy dzięki opryskowi mieszaniną wody i siarczanów żelaza pozbywają się niechcianego mchu. Inne rośliny zaś mogą być zdecydowanie nie żelazolubne i odżelazianie wody do podlewania bywa wówczas jedynym ratunkiem.
5. Innym powodem wysokich stężeń żelaza w wodzie może być bliskość zakładów przemysłowych, szczególnie metalurgicznych, gdzie związki żelaza będące konsekwencją prowadzonej produkcji trafiają do wody wraz ze ściekami. Tutaj niebezpieczeństwem bywa również korozja zbiorników mających styczność z wodą, co również uwalnia żelazo do cieczy.

Czym charakteryzuje się nadmierne stężenie żelaza?

Woda o wysokim stężeniu żelaza ma niskie pH (co obniża jej zasadowość na rzecz kwasowości) i w praktyce może dawać pewne objawy. Nie zawsze jednak są one łatwe do zaobserwowania. Żelaza w wodach głębinowych zazwyczaj nie widać gołym okiem, ponieważ często występuje ono w formie rozpuszczalnej. Pomimo nawet bardzo wysokiego stężenia tego pierwiastka, zażelaziona woda głębinowa na pierwszy rzut oka nie zmienia swoich właściwości. Z tego też względu odżelazianie wody ze studni głębinowej poprzedzone powinno być specjalnymi badaniami, które dadzą obraz tego, czy i w jakim stopniu mamy do czynienia z wysokim stężeniem żelaza.

W wodzie powierzchniowej zaś, gdzie styczność wody z tlenem jest dużo większa, następuje tzw. trzeci stopień utlenienia. W jego wyniku żelazo wytrąca się z wody jako cząstka nierozpuszczalna o rudawej, rdzawej barwie i powoduje, że ciecz staje się mętna.

W przypadku wody pitnej, jeśli zawartość żelaza byłaby bardzo duża, jej smak i zapach da nam o tym znać w postaci wyraźnie wyczuwalnej metaliczności.

Oznaki zażelazienia wody

Oprócz charakterystycznego smaku, zapachu oraz zwiększonej mętności wody pitnej, o wysokim stężeniu w niej wspomnianego pierwiastka powiedzą nam dodatkowe oznaki. Zaniepokoić powinny nas zatem takie symptomy jak:

• Żółte lub brązowe zacieki. Mogą one tworzyć się na armaturze łazienkowej, co często mylone jest z osadem z mydła, jednak ślady od żelaza są znacznie trudniejsze do usunięcia. Mogą być też widoczne na wypranych ubraniach w postaci utraty bieli na rzecz szarości, żółtych albo rdzawych plam na świeżo wypranych ubraniach.
• Tworzenie się osadów. Wytrącane żelazo powodować może tworzenie się twardego osadu. Ten zaś, kumulując się w instalacjach sanitarnych, może być przyczyną zmniejszenia ciśnienia wody (poprzez zwężenie światła przepływu), korozji i częstych awarii.
• Problemy żołądkowe i niestrawność bez wyraźnej przyczyny medycznej. Spożywanie wraz z wodą sporych ilości żelaza może niekorzystnie odbić się na zdrowiu. Objawy takie jak podrażnienie skóry, górnych dróg oddechowych czy intensywny rozwój próchnicy mogą korelować z przekroczeniem normy żelaza w wodzie.

Na czym polega odżelazianie wody?

Najprościej mówiąc, proces, który nazywamy odżelazianiem, polega na zminimalizowaniu ilości żelaza w wodzie poprzez doprowadzenie do odkładania się jego cząsteczek w specjalnym filtrze. Aby było to możliwe, wykorzystuje się, chociażby, środki chemiczne, które skutkują utlenianiem żelaza. Napowietrzone cząstki tego pierwiastka odfiltrowuje się na złożu (filtrze), np. piaskowym bądź katalitycznym. Napowietrzanie wody skutkuje również usunięciem wolnego dwutlenku węgla oraz podwyższeniem jej odczynu. Warunkiem skutecznego pozbycia się żelaza z wody jest więc przede wszystkim jej odpowiednie napowietrzenie, przemiana pierwiastka w formę nierozpuszczalną i osadzenie go na filtrze odżelaziającym. Wyjątkiem w kwestii wstępnego napowietrzenia bywa zastosowanie specjalnych filtrów z wbudowaną butlą ciśnieniową z komorą sprężonego powietrza.

Jakie są sposoby na pozbycie się nadmiaru żelaza z wody?

Zanim wpiszemy w wyszukiwarkę hasło „odżelazianie wody metody” to warto zbadać wodę i sprawdzić, czy nasze podejrzenia co do nadmiaru tego pierwiastka w wodzie mają potwierdzenie w rzeczywistości. Występowanie określonych symptomów daje wprawdzie całkiem solidne fundamenty, jednak aby dobrać odpowiednie stężenie specyfiku do pozbywania się żelaza (szczególnie jeśli w grę wchodzi chemiczne odżelazianie wody) warto wiedzieć, z jaką skalą problemu mamy do czynienia. Odżelazianie wody ze studni idzie ponadto w parze z biologicznym uzdatnianiem wody ze względu na mogące występować w takiej wodzie bakterie pochodzące ze zwierzęcych odchodów i inną niepożądaną zawartość.

Odżelazianie wody ze studni

Chcąc pozbyć się żelaza ze studni, warto dobrać odżelaziacz pod względem nie tylko szacowanej zawartości pierwiastka w wodzie, ale też parametrów samej studni, hydrofora oraz przeznaczenia wody. Wydajnej studni z efektywnie działająca pompą, zapewniającej stały przepływ wody pod sporym ciśnieniem, wystarczy odżelaziacz ze złożem o słabej lub umiarkowanej tolerancji na wypłukiwanie zalegających cząsteczki utlenionego żelaza. Takie wypłukiwanie stanowi element regeneracji filtra i jest pożądane, a sprawnie działająca pompa zapewni wystarczające efektywną regenerację. W przypadku słabej pompy lepszym wyborem będzie filtr z wysoką tolerancją na wypłukiwanie. Kwestia zastosowanego w studni hydroforu ważna jest pod względem tego, czy trzeba będzie wybierać spośród odżelaziaczy działających bez wstępnego napowietrzania (w przypadku hydroforów przeponowych) czy klasycznych (w przypadku hydroforów ocynkowanych).

Co z wodą w basenie?

Jako że woda basenowa jest chlorowana, co stanowi element jej uzdatniania, chlor w połączeniu z żelazem wytrąca brązowy, nieestetyczny osad. Odżelazianie wody basenowej polega na napowietrzaniu, filtracji mechanicznej oraz koagulacji. Ta ostatnia zapewnia również wizualną krystaliczność wody. Cykliczne odżelazianie wody w basenie będzie skutkowało niższym ryzykiem awarii instalacji basenowej. Przed rozpoczęciem pozbywania się żelaza z wody basenowej warto wstrzymać standardową filtrację, jeśli basen takową posiada. Po kilkunastu godzinach nieprzefiltrowane zanieczyszczenia opadną na dno. Uwidoczniony brud warto usunąć odkurzaczem basenowym. Po przeprowadzeniu odżelaziania warto powtórzyć odkurzanie.

Problem dużego stężenia żelaza w wodzie z pewnością jest do opanowania, a my z chęcią w tym pomożemy. Służymy wsparciem merytorycznym i technicznym, oferujemy też dobre i sprawdzone systemy do pozbywania się nadmiaru żelaza.