Dlaczego nie wolno pić wody z kranu z terenów dotkniętych powodzią?

Powodzie to jedno z najbardziej niszczycielskich zjawisk naturalnych, które regularnie dotykają różne regiony świata, w tym Polskę. Jedna z największych powodzi w naszym kraju miała miejsce w 1997 roku, kiedy to tzw. powódź tysiąclecia zdewastowała południowe i zachodnie regiony kraju. W roku 2024 roku ponownie doszło do zalania wielu terenów, ale na nieporównywalnie mniejszą skalę. Kiedy dyskutuje się o klęsce żywiołowej, jaką jest powódź, z oczywistych względów na pierwszy plan wysuwają się zniszczenia i utrata majątków, dachów nad głową. Ale woda powodziowa niesie ze sobą też inne poważne zagrożenie — dla zdrowia ludzi i środowiska. Jednym z trudnych problemów jest skażenie wody pitnej oraz żywności.

Główne zagrożenia związane z wodą powodziową

Jednym z najpoważniejszych zagrożeń związanych z wodą powodziową są bakterie i wirusy. Powódź sprawia, że odchody zwierzęce i inne zanieczyszczenia biologiczne przedostają się do systemów wodociągowych i prywatnych studni. W takich warunkach rozwijają się niebezpieczne bakterie, takie jak Escherichia coli (E. coli) oraz Salmonella, które mogą wywoływać zatrucia pokarmowe i inne choroby zakaźne. Przenoszone przez wodę rotawirusy czy norowirusy, powodują problemy żołądkowo-jelitowe, w tym biegunki, wymioty i odwodnienie. Patogeny stanowią szczególne zagrożenie dla dzieci, osób starszych oraz osób o osłabionym układzie odpornościowym, u których objawy zakażenia mogą być nasilone, a konsekwencje chorób bardziej nieprzewidywalne.

Kolejnym zagrożeniem są chemikalia, które woda powodziowa może z łatwością transportować na duże odległości. Substancje chemiczne pochodzące z gospodarstw rolnych, takie jak pestycydy i nawozy, mogą przeniknąć do źródeł wody pitnej. Woda powodziowa może również zawierać chemikalia używane w domach, jak detergenty, środki czyszczące.

Powódź może spowodować wycieki paliw, olejów i innych niebezpiecznych substancji chemicznych z zakładów przemysłowych i stacji benzynowych. Woda skażona tymi chemikaliami staje się wyjątkowo niebezpieczna dla ludzi, a jej spożycie lub kontakt z nią może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, w tym zatruć, chorób skóry, a w skrajnych przypadkach nawet uszkodzenia organów wewnętrznych i śmierci.

Warto również zwrócić uwagę na obecność pasożytów, które często pojawiają się w wodzie powodziowej. Takie organizmy jak Giardia i Cryptosporidium to mikroskopijne pasożyty, które mogą powodować choroby układu pokarmowego. Zakażenie nimi objawia się m.in. bólem brzucha, biegunką, wymiotami i gorączką, a leczenie wymaga specjalistycznej opieki medycznej.

Jednym z bardziej ukrytych, ale równie groźnych niebezpieczeństw, są metale ciężkie, które mogą być obecne w wodzie powodziowej. Mowa o zawartości ołowiu, kadmu czy rtęci, które są toksyczne dla ludzkiego organizmu. Spożycie wody zanieczyszczonej metalami ciężkimi to ryzyko uszkodzenia nerek, wątroby, układu nerwowego. Szczególnie niebezpieczne jest narażenie kobiet w ciąży, ponieważ metale ciężkie mogą przenikać przez łożysko, wpływając na rozwój płodu.

Zagrożenia związane z wodą z kranu po powodzi

Podczas powodzi dochodzi do skażenia wód powierzchniowych i gruntowych, co bezpośrednio wpływa na jakość wody pitnej dostarczanej do domów. Niezależnie od tego, czy woda pochodzi z wodociągów miejskich, czy ze studni prywatnych, może zostać zanieczyszczona różnego rodzaju patogenami i substancjami chemicznymi. Nie ma znaczenia, czy woda pochodzi z własnego ujęcia, czy też dostarczana jest woda wodociągowa, gdyż powódź to sytuacja kryzysowa, w której uszczerbek mogą ponieść i domy prywatne, i zakłady.

Wpływ na żywność

Żywność, która miała bezpośredni kontakt z wodą powodziową, staje się poważnym zagrożeniem dla zdrowia, nawet jeśli na pierwszy rzut oka wygląda na nienaruszoną. Woda powodziowa niesie ze sobą wachlarz patogenów, toksyn i zanieczyszczeń chemicznych, które mogą przenikać do produktów spożywczych. Problem polega na tym, że takie skażenie jest niewidoczne gołym okiem. Żywność, która wygląda normalnie, może być pełna bakterii, wirusów i pasożytów, a także chemikaliów, których nie da się usunąć prostymi metodami. Co więcej, narażona może być nawet żywność pakowana — opakowania te mogą bowiem być uszkodzone lub pozwalające na przenikanie mikrozanieczyszczeń.

Spożywanie żywności, która miała kontakt z wodą powodziową, jest zdecydowanie niewskazane z kilku istotnych powodów:

1. Nieprzewidywalność skażenia

Woda powodziowa może zawierać szeroką gamę zanieczyszczeń niewidzialnych gołym okiem. Wystarczy kontakt nawet z niewielką ilością skażonej wody, aby żywność stała się niebezpieczna do spożycia. Patogeny wywołujące choroby układu pokarmowego mogą szybko się namnażać w wilgotnych warunkach, co prowadzi do poważnych zatruć pokarmowych, a nawet epidemii.

2. Brak możliwości usunięcia zanieczyszczeń

Jednym z największych wyzwań związanych z żywnością skażoną przez wodę powodziową jest to, że wiele zanieczyszczeń nie można łatwo usunąć lub jest to całkowicie niemożliwe. Dotyczy to i żywności i wszelkich innych dóbr — ubrań, mebli, sprzętu. Mycie czy wygotowanie mogą być nieskuteczne w przypadku niektórych bakterii i chemikaliów.

3. Nieodwracalność procesu skażenia

Skażenie żywności, która miała kontakt z wodą powodziową, jest zazwyczaj procesem nieodwracalnym. Nawet po próbach oczyszczenia czy przetworzenia, taka żywność może nadal zawierać niebezpieczne substancje. Kontakt z wodą powodziową powoduje trwałe uszkodzenie nie tylko samego produktu, ale często również opakowania, co dodatkowo zwiększa ryzyko przeniknięcia patogenów i chemikaliów. W rezultacie każda żywność, która miała kontakt z wodą powodziową, powinna być natychmiast wyrzucona.

Produkty spożywcze mające kontakt z wodą z powodzi, choć mogą wyglądać na bezpieczne, stanowią duże ryzyko zdrowotne, dlatego nie je się ich.

Kroki, które należy podjąć po powodzi:

• Nie pić wody z kranu. Nawet jeśli woda wygląda i smakuje normalnie, może być skażona. Należy korzystać wyłącznie z butelkowanej wody pitnej lub, jeśli nie ma takiej możliwości, przegotowanej kilkukrotnie.
• Unikać kontaktu z wodą powodziową. Nawet dotknięcie wody powodziowej może prowadzić do infekcji skórnych i innych chorób, dlatego zaleca się noszenie rękawic i odpowiedniej odzieży ochronnej.
• Sprawdzenie jakości wody. Przed ponownym korzystaniem z wody z kranu, należy przeprowadzić badania jakości wody i uzyskać potwierdzenie jej zdatności do spożycia od lokalnych służb sanitarnych.
• Utylizacja żywności. Należy wyrzucić każdą żywność, która miała kontakt z wodą powodziową, a także żywność, której opakowania zostały uszkodzone przez wilgoć.

Jak Granimex może pomóc?

W sytuacjach kryzysowych, takich jak powódź, kluczowa jest szybka reakcja i dostęp do czystej wody. Jako Granimex oferujemy rozwiązania w zakresie uzdatniania wody i mobilnych systemów filtracji, które pozwalają na przywrócenie dostępu do bezpiecznej wody pitnej. Oferujemy również badania jakości wody, co jest niezbędne po każdej powodzi, aby upewnić się, że woda nadaje się do spożycia.